The Wind Canon στην Καταλονία: Επιπτώσεις, Οφέλη και Διαμάχες

La Ένωση Δήμων Αιολικής Καταλονίας (AMEC), που πρόσφατα ιδρύθηκε από τριάντα μικρούς και μεσαίους δήμους της Καταλονίας, αγωνίζεται για τη δημιουργία ενός τέλος στα αιολικά πάρκα στους δήμους όπου βρίσκονται τα εν λόγω πάρκα. Το μέτρο αυτό επιδιώκει να αποκτήσει πρόσθετους πόρους, προκειμένου να καταπολεμηθούν προβλήματα όπως η ερήμωση και η γήρανση που παρατηρούνται σε πολλές από αυτές τις αγροτικές περιοχές. Η ένωση συγκεντρώνει περισσότερο από το 80% των δήμων αιολικής ενέργειας στην περιοχή, γεγονός που υπογραμμίζει τη συνάφεια της πρότασής της σε αυτό το πλαίσιο.

Η ιδέα της επιβολής τέλους προκύπτει ως αντισταθμιστικό μέτρο, καθώς, σύμφωνα με την AMEC, οι αγροτικοί δήμοι έπρεπε να αντιμετωπίσουν διάφορες περιβαλλοντικές και εδαφικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Προβλέπεται ότι αυτό το τέλος μπορεί να μετριάσει αυτές τις επιπτώσεις και να παρέχει πρόσθετους πόρους για τοπική ανάπτυξη, όπως συμβαίνει ήδη σε άλλες κοινότητες όπως η Γαλικία, η Castilla y León, η Valencia και η Castilla-La Mancha.

Σε αρκετές αυτόνομες κοινότητες, ένα κανόνι ανέμου βρίσκεται ήδη σε λειτουργία με επιτυχία. Για παράδειγμα, στη Γαλικία, εισήχθη το 2009 και έχει εγκριθεί από την Ανώτατο δικαστήριο. Στην Καταλονία, ωστόσο, αυτή η ιδέα δεν έχει ακόμη ευδοκιμήσει παρά τις προσπάθειες της AMEC, η οποία θεωρεί απαραίτητη τη σύσταση αυτού του αντισταθμιστικού ταμείου για να διασφαλίσει τη δίκαιη ανακατανομή των οφελών που προέρχονται από τα αιολικά πάρκα.

Το πλαίσιο και η σημασία του κανόνα

Αν και η συγκεκριμένη πρόταση AMEC εισήχθη ως τροποποίηση του Νόμος για τον προϋπολογισμό της Καταλονίας 2017, αυτό δεν έλαβε την απαραίτητη υποστήριξη στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, αυτή η απόρριψη δεν σταμάτησε τις προσπάθειες του συλλόγου να προχωρήσει με αυτή τη φόρμουλα αποζημίωσης, αφού συνεχίζει να θεωρείται ως προτεραιότητα από τους πληγέντες δήμους. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της ιδέας, οι αγροτικοί δήμοι όπου είναι εγκατεστημένα τα αιολικά πάρκα αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του κόστους. αρνητικές περιβαλλοντικές και εδαφικές επιπτώσεις που προέρχονται από αυτές τις μεγάλες εγκαταστάσεις.

Ο κανόνας, στην ουσία του, προτείνει τη μέτρηση της αντιστάθμισης με βάση την εγκατεστημένη ισχύ και όχι με βάση την παραγωγή ενέργειας, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Αυτό θα επέτρεπε, σύμφωνα με τους δήμους, την εφαρμογή δίκαιων αποζημιώσεων, ανεξάρτητα από το εάν η πραγματική παραγωγή ενός πάρκου σε ένα συγκεκριμένο έτος μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες όπως η έλλειψη αιολικής ενέργειας ή η συντήρηση των εγκαταστάσεων.

Οι υπερασπιστές του κανόνα βασίζονται στο γεγονός ότι η Ανώτατο δικαστήριο έχει ήδη εγκρίνει παρόμοια μέτρα μετά από πολλές διαφορές στη Γαλικία, υποστηρίζοντας ότι οι δήμοι έχουν το δικαίωμα σε δίκαιη αποζημίωση για τις δυσμενείς επιπτώσεις των ανεμογεννητριών στο περιβάλλον τους.

Πρόγραμμα τελών και εξαιρέσεις

El αιολική αμοιβή που προτείνεται από την AMEC Ακολουθεί μια εξέλιξη ανάλογα με την ποσότητα ενέργειας που είναι εγκατεστημένη σε κάθε αιολικό πάρκο. Προτείνεται το ακόλουθο σχήμα:

• Πάρκα με εγκατεστημένη ισχύ μεταξύ 4,5 MW και 10,5 MW: 1.500 € / MW.
• Πάρκα με ισχύ μεταξύ 10,5 MW και 22,5 MW: 2.700 € / MW.
• Πάρκα με ισχύ άνω των 22,5 MW: 3.900 € / MW.

Όσον αφορά τις εξαιρέσεις, η πρόταση περιλαμβάνει μέτρα που διασφαλίζουν ότι μικρότερα έργα ή έργα που προορίζονται για ιδιοκατανάλωση δεν τιμωρούνται άδικα. Έτσι, τα πάρκα των οποίων η εγκατεστημένη ισχύς δεν υπερβαίνει τα 4,5 MW θα απαλλάσσονταν από τον φόρο. Ομοίως, το απομονωμένες ανεμογεννήτριες (που δεν αποτελούν μέρος μεγαλύτερου πάρκου) και οι εγκαταστάσεις ιδιοκατανάλωσης θα εξαιρούνται επίσης.

Αυτή η δομή επιδιώκει όχι μόνο να εγγυηθεί τη φορολογική ισότητα, αλλά και να ενθαρρύνει ένα μοντέλο κατανεμημένη ενέργεια πιο βιώσιµη και σύµφωνη µε τις τοπικές ανάγκες. Με αυτόν τον τρόπο, οι αγροτικές περιοχές θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν καλύτερα τους φυσικούς πόρους τους χωρίς να ζημιωθούν από μεγάλες εξελίξεις που αλλοιώνουν την κοινωνικο-περιβαλλοντική τους ισορροπία.

Οφέλη για τους δήμους

Το κύριο όφελος που επιδιώκεται από την εφαρμογή του κανόνα του ανέμου είναι να προσφέρει πρόσθετους πόρους στους δήμους που τους επιτρέπουν να χρηματοδοτούν πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους. Η ίδια η AMEC έχει προτείνει ένα σχέδιο διανομής κεφαλαίων που δίνει προτεραιότητα αγροτικής ανάπτυξης και κοινωνικών επενδύσεων στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την ερήμωση και τη γήρανση του πληθυσμού. Η πρόταση περιλαμβάνει:

• 70% από τα συγκεντρωμένα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση κοινωνικά προγράμματα και αγροτικής ανάπτυξης στους δήμους που βρίσκονται τα πάρκα.
• 25% των πόρων που θα διατεθούν Στρατηγική ηγέτη, που προωθούν την τοπική και επιχειρηματική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές.
• Το υπόλοιπο 5% θα επενδυόταν σε ερευνητικά έργα και εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση σχετικά με την επιπτώσεις της αιολικής ενέργειας και την ενσωμάτωσή του με την τοπική βιωσιμότητα.

Ένας από τους βασικούς στόχους αυτής της διανομής είναι η αποφυγή του ερήμωση που επηρεάζει πολλές αγροτικές περιοχές της Καταλονίας. Χάρη σε αυτό το τέλος θα ήταν δυνατές επενδύσεις σε τοπικές υποδομές, βελτίωση των κοινοτικών υπηρεσιών και έργα που προσελκύουν νέους κατοίκους σε αυτές τις περιοχές. Επιπλέον, αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσαν να ενισχύσουν άλλες μορφές οικονομικής ανάπτυξης, όπως π.χ οικοτουρισμου και την έναρξη ενεργειακών συνεταιρισμών.

Αντίσταση από τον επιχειρηματικό τομέα

Παρά τα προφανή οφέλη που θα μπορούσε να έχει αυτό το μέτρο για τις αγροτικές κοινότητες, οι εταιρείες του αιολικού τομέα έχουν δείξει ξεκάθαρη αντίθεση με τον κανόνα του ανέμου. Η EolicCat Association, η οποία συγκεντρώνει την πλειονότητα των εταιρειών του κλάδου στην Καταλονία, έχει εκφράσει την ανησυχία της ότι αυτός ο φόρος θέτει σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα νέων έργων, ακόμη και υφιστάμενων, δεδομένου ότι το τέλος βασίζεται στην εγκατεστημένη ισχύ και όχι στην πραγματική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι επιχειρηματίες υποστηρίζουν ότι η επιβολή του τέλους θα επηρεάσει δυσανάλογα τα πάρκα που είναι λιγότερο αποδοτικά από άποψη παραγωγής, γεγονός που θα μπορούσε να αποθαρρύνει τους ντόπιους και ξένους επενδυτές. Σε αυτό προστίθεται ότι η Καταλονία έχει φιλόδοξους στόχους για το 2030, όταν θα πρέπει να δημιουργήσει ένα 50% της ηλεκτρικής σας ενέργειας μέσω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το τέλος, σύμφωνα με την EolicCat, θα μπορούσε να εμποδίσει αυτούς τους στόχους αυξάνοντας το κόστος παραγωγής αιολικής ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με άλλες μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως τα πυρηνικά ή τα ορυκτά καύσιμα.

Η ένωση έχει επίσης προειδοποιήσει ότι σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας όπου έχει εφαρμοστεί το τέλος, όπως στη Γαλικία, έχει ασκηθεί πίεση σε εταιρείες που επιβράδυνσαν την ανάπτυξη της εγκατεστημένης ισχύος στον αιολικό τομέα. Αυτές οι ανησυχίες, αν και θεμιτές από επιχειρηματική σκοπιά, πρέπει να αντισταθμιστούν με βάση την ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για επενδύσεις και ανάπτυξης του αιολικού τομέα και των δικαιωμάτων των δήμων που επηρεάζονται.

Η επιτυχία του κανόνα σε άλλες αυτόνομες κοινότητες

Μια θεμελιώδης πτυχή που η AMEC τονίζει στην πρότασή της είναι το γεγονός ότι το κανόνι ανέμου έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία σε κοινότητες όπως π.χ. Γαλικία, Βαλένθια;, Castilla y Leon y Castilla-La Mancha. Οι εμπειρίες αυτών των περιοχών έχουν χρησιμεύσει ως παράδειγμα προς μίμηση για την Καταλονία, όπου οι αγροτικοί δήμοι επιθυμούν επίσης να συμμετάσχουν στα οφέλη που δημιουργούνται από τα αιολικά πάρκα. Σύμφωνα με στοιχεία από τη Γαλικία, ο κανόνας έχει δημιουργήσει σημαντικά κεφάλαια που έχουν χρησιμοποιηθεί σε έργα βιώσιμης ανάπτυξης.

Στη Γαλικία, για παράδειγμα, η εισαγωγή του φόρου αιολικής ενέργειας επέτρεψε στους αγροτικούς δήμους να αποκτήσουν πρόσθετο εισόδημα που διατίθεται σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά έργα. Ομοίως, στην Castilla-La Mancha και την Castilla y León, τα φορτία ανέμου επέτρεψαν την ανακατανομή των πόρων, μετριάζοντας τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πάρκων. Αυτές οι κοινότητες έχουν αποδείξει ότι ο κανόνας δεν είναι μόνο εφικτός, αλλά μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την προώθηση της αγροτικής ανάπτυξης με ταυτόχρονη προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η υποστήριξη τοπικών φορέων και οργανισμών

Ο κανόνας έχει σημαντική υποστήριξη από διάφορους οντότητες στην Καταλονία. Μεταξύ των οργανώσεων που υποστηρίζουν αυτό το μέτρο ξεχωρίζουν οι εξής:

• El Κολλέγιο Περιβαλλοντολόγων Καταλονίας.
• El Κολλέγιο Γεωγράφων της Καταλονίας.
• La Ένωση Μικροπόλεων της Καταλονίας.
• Unió de Pagesos (κύριο αγροτικό σωματείο στην Καταλονία).
• Ipcena (οικολογική οργάνωση).
• Turalcat (Συνομοσπονδία Αγροτικού Τουρισμού Καταλονίας).

Αυτές οι οργανώσεις υπογραμμίζουν ότι ο κανόνας όχι μόνο θα ενθαρρύνει την αγροτική ανάπτυξη, αλλά θα αποτρέπει επίσης εδαφικές συγκρούσεις μεταξύ δήμων και επιχειρήσεων του κλάδου. Μέσω της διαφανούς οικονομικής αποζημίωσης, η ένταση μεταξύ των επηρεαζόμενων μερών θα μπορούσε να μειωθεί, ευνοώντας ένα πιο περιεκτικό και φιλικό προς το περιβάλλον ενεργειακό μοντέλο μακροπρόθεσμα.

Έτσι, το τέλος αιολικής ενέργειας που προτείνεται για την Καταλονία όχι μόνο αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία να διορθωθούν οι τρέχουσες ανισότητες στην κατανομή των πόρων που παράγονται από την αιολική ενέργεια, αλλά θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό εργαλείο για την αποφυγή της ερήμωσης της υπαίθρου και την προώθηση της εδαφικής ισορροπίας. Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια όσον αφορά την αποδοχή από τις εταιρείες του κλάδου, η αυξανόμενη πίεση από δήμους και τοπικούς οργανισμούς δίνει σε αυτή την πρόταση μια νομιμότητα που είναι δύσκολο να αγνοηθεί.